Wie zijn Just Stop Oil?
Ondanks dat de wereld nog met een voet in de corona crisis staat en ondertussen nieuwe crises hun introductie doen, weet een groep jonge activisten steeds vaker de voorpagina’s van de kranten te veroveren. De afgelopen maanden heeft een groep klimaatactivisten – Just Stop Oil – vriend en vijand gemaakt door acties te ondernemen waarin aandacht wordt gevraagd voor klimaatverandering. De groep wil met hun acties ervoor zorgen dat de Britse overheid geen nieuwe vergunningen verleent voor de exploitatie, ontwikkeling en productie van fossiele brandstoffen in het Verenigd Koninkrijk.
Welke acties hebben ze ondernomen en waarom?
Het moment dat ik kennis heb gemaakt met deze groep was ook het moment dat ze voor het eerst de Nederlandse media bereikten: de afbeelding van een jongen met een oranje shirt die zichzelf met zijn nek aan de doelpaal had vastgebonden tijdens de voetbalwedstrijd tussen Everton en Newcastle United. Hoewel de groep acties bleef organiseren bleef het redelijk stil in de media, totdat de groep besloot om gedurende de maand oktober massaal protesten te organiseren. Tijdens deze maand heeft de organisatie veel wegen en bruggen in Londen geblokkeerd, maar zijn er ook acties geweest waarbij leden soep en/of verf over overheidsgebouwen en diverse schilderijen van onder andere Vermeer, Van Gogh en Leonardo hebben gegooid. Bij veel mensen hebben deze acties tot woede geleid, maar Just Stop Oil zegt dat deze reactie precies is waar ze op hoopten. Ze hopen dat mensen dezelfde emoties gaan uiten naar de gevolgen van klimaatverandering en hun gaan steunen in het bereiken van hun doel.
Behaalde resultaten
De vraag of het overhalen van mensen naar hun standpunt al is gelukt, is moeilijk om te meten. Toch neemt dit niet weg dat het mensen aan het denken zet. Social Media platformen, zoals Instagram en Twitter, zijn de afgelopen weken in de ban van Just Stop Oil en hun daden. Vanuit het Verenigd Koninkrijk zijn de acties overgewaaid naar het vasteland van Europa. Zo zijn er al acties geweest in onder andere Nederland, België, Frankrijk en Italië. In deze landen kunnen veel klimaatactivisten zich vinden in de overtuigingen en daden van Just Stop Oil en worden veel acties dan ook nagebootst. Logischerwijs zijn er niet alleen maar positieve reacties gekomen, maar zijn er ook vele negatieve reacties. Het gebruik van verf en soep op schilderijen en gebouwen schiet bij veel mensen in het verkeerde keelgat. Volgens hen is dit niet de juiste manier om het doel te bereiken en zij trekken in twijfel of het nodig is om kunst te vernielen om vervolgens je mening te uiten. De leden van Just Stop Oil worden dan ook op Twitter aandachtzoekers genoemd en er wordt opgeroepen om ze geen platform te geven.
Zijn het strafbare feiten die worden gepleegd?
Natuurlijk zijn veel acties volgens de wet niet toegestaan. Mensen bepleiten dat Just Stop Oil de openbare orde in het gedrang brengt en dat het spuiten van grote hoeveelheden verf op gebouwen en het besmeuren van schilderijen vernieling is. Bij demonstraties worden regelmatig deelnemers aangehouden, wat vaak tot korte celstraffen leidt. Ook bij de demonstraties waarbij verf of soep gebruikt wordt, volgen vaak celstraffen en boetes.
Een rechter in Nederland heeft recentelijk drie verdachten van vernieling een celstraf van twee maanden opgelegd. De rechter oordeelde dat ze niet toekomstige demonstraties wilde ontmoedigen, maar dat er met de actie een grens is overschreden.
Public Order Bill
In het Verenigd Koninkrijk, waar de organisatie voornamelijk actief is, vreest de regering voor het uit de hand lopen van de acties van organisaties zoals Just Stop Oil. Hierdoor wordt er momenteel gestemd over een wetsvoorstel dat het makkelijker zou moeten maken voor de Britse politie om de openbare orde te beschermen. Volgens het Britse parlement zal het door de zogeheten “Public Order Bill” makkelijker worden om ernstige verstoringen van de openbare orde te handhaven. Sinds de bekendmaking van het wetsvoorstel is er vanuit veel hoeken kritiek gekomen. Een groep burgers vreest dat door de nieuwe maatregelen en de uitgebreide bevoegdheden van de politie de vrijheid om te mogen demonstreren wordt beperkt. Onder deze groep heerst de mening dat de overheid ‘vreedzame demonstraties zal behandelen als een steekpartij, drugsdeal of terrorisme’.
Structuur van de organisatie
Over de structuur binnen de organisatie is niet veel bekend. Wel hebben leden in verschillende interviews gezegd dat er geen officiële leider van de groep is. Toch lijkt de groep zich te onderscheiden in leden die enerzijds meer het voortouw pakken en leden die dit anderzijds minder doen. Zo zijn er organisatoren en leden die naar de georganiseerde acties gaan en leden die dit niet doen. Ook heeft de groep aangegeven adviseurs te hebben, waaronder Roger Hallam die in 2018 Extinction Rebellion heeft opgericht. Bekende leden van de organisatie zijn onder andere Phoebe Plummers, Louis McKechnie en Hannah Hunt.
Hoe worden ze gefinancierd?
Waar veel mensen vragen over hebben is de manier waarop de organisatie geld krijgt om haar acties te bekostigen. Op hun site geeft Just Stop Oil aan dat ze geld ontvangen via het Climate Emergency Fund en van burgers die hun doel steunen en financieel een bijdrage willen leveren. Het geld dat ze ontvangen wordt gebruikt voor onder andere ledenwerving, training en vervoer. Een deel van de investeringen die ze hebben ontvangen zijn afkomstig van Aileen Getty, de kleindochter van J. Paul Getty, die gedurende de 20e eeuw een olie-imperium heeft opgebouwd. Hier heeft de organisatie veel kritiek op ontvangen, ondanks dat Aileen Getty zelf nooit in de olie-industrie heeft gewerkt.
Al met al, de komende maanden zal deze groep ongetwijfeld nog vaak in het nieuws komen. Het is echter de vraag of hun activisme ervoor zal zorgen dat de Britse overheid geen nieuwe vergunningen meer zal verlenen voor de exploitatie, ontwikkeling en productie van fossiele brandstoffen.
Bronnen:
https://edition.cnn.com/style/article/just-stop-oil-protests-the-conversation/index.html
https://www.frieze.com/article/interview-just-stop-oil
https://nos.nl/artikel/2450809-just-stop-oil-wie-zijn-deze-klimaatactivisten-en-wat-willen-ze
https://www.bbc.com/news/uk-63454974
https://bills.parliament.uk/bills/3153
https://www.bigissue.com/news/activism/public-order-bill-criminalises-peaceful-protest/