Het jaar 2023 is bijna afgelopen. Wanneer we kijken naar belangrijke gebeurtenissen waar toekomstige generaties het over zullen hebben, is het bijna onvermijdelijk om de verrassend snelle opkomst van artificial intelligence (hierna AI) te benoemen. AI wordt beschouwd als de mogelijkheid van een machine om mensachtige vaardigheden te vertonen – zoals redeneren, leren, plannen en het bezit van creativiteit. Een paar bekende voorbeelden van AI dit jaar: ChatGPT, neppe audiobestanden van bekende mensen en films, shows en foto’s die nu makkelijk samengesteld kunnen worden door AI. Naast de positieve kant van AI, kan de ontwikkeling leiden tot de vraag of onze banen nog wel veilig zijn. Wanneer, en zeker niet als, robots uiteindelijk werkelijkheid worden, hoelang duurt het voordat dokters en advocaten het stokje moeten overdragen aan AI?
Artificial intelligence
Er zijn drie verschillende vormen van AI die we al hebben of zullen bereiken. Deze drie gaan als volgt:
- ANI: Artificial narrow intelligence (Smalle kunstmatige intelligentie):
De vorm staat ook wel bekend als “zwakke AI”. Deze vorm gebruikt complexe algoritmes en is doelgericht, maar enkelvoudig. Zelfrijdende auto’s, gezichtsherkenning, of de bekende Siri en Alexa, zijn voorbeelden hiervan. Het beschikt dus nog niet echt over essentiële menselijke componenten. De filosoof John Searle zei ooit over deze vorm: “Nuttig om een hypothese over het brein te testen, maar niet echt een brein”.¹ Deze vorm van AI kan volgens Searle zelf wel goede ideeën hebben, maar niet zelf de vereiste actie ondernemen. Daar zijn mensen nog steeds hard voor nodig.
- AGI: Artificial general intelligence (Kunstmatige algemene intelligentie):
Dit is de AI die bijna elke menselijke intellectuele taak zou kunnen overnemen, en ook nog met constant succes. Het grote verschil met de eerste vorm is dat de AGI op grotere schaal werkt en met succes meerdere taken en situaties kan verwerken wat de eerste vorm niet kan. De Summit Supercomputer is daar een bekend voorbeeld van. Deze computer kan 200 biljard berekeningen in één seconde uitvoeren. Dit kost een gemiddeld mens 1 miljard jaar! AGI kan wellicht in de toekomst op onze telefoons en laptops komen, maar dat is momenteel nog niet realistisch. Onze technologie is daar namelijk nu nog niet geavanceerd genoeg voor.
- ASI: Artificial superintelligence (Brede kunstmatige intelligentie):
De derde vorm van AI is in theorie compleet zelfbewust. Zij kan het menselijk gedrag nadoen en voelt dit ook aan op een basisniveau. Dit, gecombineerd met een systeem van analysekracht en verwerkingskracht die die van ons ver overtreft, is mijns inziens de vorm waar we ons echt zorgen over moeten maken. Een vorm van AI die de mens echt “out of fashion” kan brengen.
De mogelijkheden gecreëerd door AI
Door het gebruik van AI kunnen bedrijven gemakkelijk hun data opslaan en sorteren. Dit geeft duidelijk aan hoe bedrijven hun productie zo efficiënt mogelijk kunnen maken en wat er momenteel misgaat in een bedrijf. Voor consumenten is de komst van AI ook positief. AI zorgt er nu al voor dat men tegenwoordig advertenties te zien krijgt van producten die vergelijkbaar zijn met eerder gedane online zoekopdrachten. Dit kan ervoor zorgen dat je minder tijd hoeft te besteden aan het online zoeken naar producten en deals waar jij interesse in hebt. Ondernemers kunnen dankzij AI weten wat voor risico’s bij bepaalde beslissingen zitten die ze potentieel moeten nemen om progressie of soliditeit te winnen voor hun bedrijven. AI helpt de wijsheid en ervaring van mensen uit te breiden met geavanceerde data-analyses en praktische inzichten die weloverwogen, onmiddellijke besluitvorming ondersteunen. Verder heeft AI bijgedragen aan de ontwikkeling van bijvoorbeeld zelfrijdende auto’s. Deze auto’s kunnen ervoor zorgen dat menselijke fouten niet of minder gebeuren. Bijvoorbeeld een aanrijding met een voetganger. De bestuurder zag de persoon niet, maar de auto had hem wel kunnen zien aankomen. Verder is er ook meer toegang tot informatie door onder andere ChatGPT. Deze nieuwe functie zorgt ervoor dat mensen meer informatie kunnen absorberen over bijvoorbeeld politieke gebeurtenissen. Zo kan men ChatGPT vragen wat betrouwbare bronnen zijn voor informatie over politieke partijen. Dit kan mensen helpen bij het maken van hun keuze tijdens de verkiezingen.
De dilemma’s rondom AI
Allereerst zijn er praktische problemen rondom AI. De twee laatstgenoemde vormen van AI zijn momenteel niet te bereiken door gelimiteerde technologie. Er zijn complexe computersystemen voor nodig die heel veel constante elektriciteit nodig zullen hebben. Deze constante elektriciteit hebben we nog niet kunnen produceren. Ook zullen er systemen moeten zijn die al die data überhaupt kunnen nuttigen en onderzoeken, voordat deze vormen van AI kunnen functioneren. Verder is er ook ongelooflijk veel financiering nodig van de overheid of commerciële bedrijven voor belangrijk onderzoek naar AI. In het verleden zijn ontwikkelingen van AI tegengehouden door gebrek aan financiering en beperkte technologie. Echter, kan het geld dat nodig is voor het verder ontwikkelen van AI niet beter gebruikt worden voor het helpen van mensen in onze maatschappij? De ethische dilemma’s van mensen blijven een belangrijk obstakel. Het eerder genoemde programma ChatGPT brengt het gevaar met zich mee dat men afhankelijk wordt van AI. Deze enorme kennisbank kan namelijk (bijna) iedere vraag beantwoorden, zonder dat eigen onderzoek nodig is. Is het niet beter om onszelf te blijven ontwikkelen, zodat een bepaalde belangrijke vorm van zelfstandigheid bewaard blijft in onze samenleving? Tot slot komen mogelijk veel banen in gevaar. AI beschikt over zoveel kennis dat in bepaalde sectoren de mens overbodig wordt. Is het wel verstandig om AI te blijven ontwikkelen, als dit kan leiden tot het verlies van banen?
Conclusie
Mijns inziens moet AI een ‘’tool’’ blijven om de samenleving te helpen en om veel processen in ons dagelijks leven nog efficiënter te maken. De communicatie en regelgeving moet duidelijk zijn, zodat de ethische dilemma’s niet vergeten worden. Toch rijst bij mij de volgende vraag: Is AI een gevaar voor onze samenleving of juist een geschenk?
Bronnen:
¹ https://www.sap.com/netherlands/products/artificial-intelligence/what-is-artificial-intelligence.html