De Europese verkiezingen van 2024 naderen snel. Deze verkiezingen zullen van cruciaal belang zijn voor de toekomst van de Europese Unie (EU) en daarbij voor Nederland zelf. Er staan belangrijke kwesties op het spel, zoals klimaatverandering, migratie, de Europese economie en de rechtsstaat. Wij, als onderdeel van de EU hebben een belangrijke kans om onze stem nu te laten horen en de koers van de EU voor de komende jaren te bepalen. Hier volgt een overzicht van de verkiezingen, de belangrijkste partijen, en wat we kunnen verwachten. Daarbij zal ik een korte, maar nauwkeurige uitleg geven over wat het Europese parlement is.
Wanneer en Hoe?
De Europese Parlementsverkiezingen vinden plaats van 6 tot en met 9 juni 2024. In deze periode zullen burgers van de 27 lidstaten van de EU hun vertegenwoordigers in het Europees Parlement kiezen. Hun taak is om het budget van de EU en nieuwe wetten goed te keuren. Tevens is het Parlement verantwoordelijk om overzicht te houden op de andere commissies van de Europese Unie. Het Parlement heeft ook de macht om wetten van de Europese Commissie aan te nemen of af te wijzen.
Nederland zal op donderdag 6 juni naar de stembus gaan. Wellicht heb je de afgelopen weken advertenties voorbij zien komen om te stemmen. Goed om te weten is dat Nederland een aantal zetels in het Europees Parlement heeft. De gekozen Europarlementariërs spelen een rol bij de besluitvorming over de Europese wet- en regelgeving. Onderwerpen die bijvoorbeeld door het Parlement besproken worden, zijn kwesties als klimaatverandering, migratieaanpak, en de goedkeuring van het budget van de EU. Nederland dient zich uiteindelijk ook aan de gemaakte beslissingen te houden.
Het feit dat het parlement het budget van de EU goedkeurt, heeft invloed op Nederland en speelt een cruciale rol in het Europese Parlement. Dit komt doordat het direct effect heeft op de bestemming van subsidies en de beschikbare projecten voor Nederland. Daarnaast hebben we Nederlandse ministers in het Parlement, wat betekent dat Nederland een stem heeft bij het maken van beslissingen. Tevens kan het Parlement andere EU-organen verantwoordelijk houden voor fouten of verkeerd gedrag. Dit kan de transparantie verbeteren.
Belangrijke partijen en hun standpunten
De eerste partij die ik zal benoemen is de Europese Volkspartij, ook wel bekend als de EVP. De partij is opgericht op 8 juli 1976. Het is een traditioneel centrum rechtse partij die zich richt op economische groei, werkgelegenheid en veiligheid. Ze steunen een sterk en verenigd Europa en benadrukken de noodzaak van verdere economische integratie en samenwerking op defensiegebied. Hun lijsttrekker is de Duitse Manfred Weber.
Een tweede partij is De Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten, ook wel bekend als S&D. De partij is ontstaan op 23 juni 2009. Het is een centrum linkse partij die de nadruk legt op sociale rechtvaardigheid, werkgelegenheid, en duurzaamheid. Ze pleiten voor versterkte sociale bescherming, gelijke kansen en een ambitieuze klimaatagenda. Hun lijsttrekker is de Spaanse Iratxe García Pérez.
Vervolgens is er de Renew Europe, ook bekend als RE, die op 2 juli 2019 is opgericht. De liberale fractie zet zich in voor innovatie, digitale transformatie, en economische hervormingen. Ze willen een dynamisch en concurrerend Europa creëren, met een sterke nadruk op burgerrechten en transparantie. Deze partij heeft de Franse Stéphane Séjourné als lijsttrekker.
De vierde partij is Groenen/Europese Vrije Alliantie, opgericht in 1999. De partij staat ook wel bekend als Groenen/EVA. De Groenen zijn sterk gefocust op milieubescherming, klimaatverandering en duurzame ontwikkeling. Ze pleiten voor ambitieuze klimaatmaatregelen, biodiversiteit, bescherming en sociale gelijkheid. De lijsttrekkers voor deze partij zijn Ska Keller van Duitsland en Philippe Lamberts van België.
De volgende partij is Europees Conservatieven en Hervormers, ook bekend als ECR, opgericht op 22 juni 2009. Deze eurosceptische, centrumrechtse groep is voorstander van nationale soevereiniteit, minder EU-tussenkomst, en conservatieve waarden. Ze pleiten voor een flexibeler Europa met meer bevoegdheden voor nationale parlementen. Hun lijsttrekker is Nicola Procaccini uit Italië.
Tot slot de partij Identiteit en Democratie, opgericht op 13 juni 2019. De extreemrechtse ID-fractie staat bekend om haar anti-immigratie standpunten, nationale soevereiniteit, en EU-scepticisme. De partij is tegen verdere integratie en pleit voor een Europa van soevereine staten. Dit soort standpunten horen we tegenwoordig steeds vaker en vaker. Dit kan het Europa dat we momenteel kennen heel erg veranderen. Hun lijsttrekker is Marco Zanni, ook een Italiaan.
De grote thema's
Het allereerste thema dat sterk naar voren komt, is klimaatverandering en milieu. Klimaatverandering blijft een centraal thema, met partijen zoals de Groenen die aandringen op strengere maatregelen om de EU koolstofneutraal te maken tegen 2050. Europa, momenteel een van de klimaatvriendelijkste continenten, moet de stijgende lijn naar dit doel vasthouden volgens deze partij. Toch vinden andere partijen andere prioriteiten belangrijker.
Ten tweede ligt de focus op economische hervorming en werkgelegenheid. Na de COVID-19 pandemie ligt de nadruk op economisch herstel, werkgelegenheid en hervormingen om toekomstige crises beter te kunnen weerstaan en een belangrijke plaats van handel te blijven voor de wereld.
Ten derde is migratie en asiel een belangrijk thema. Migratie blijft een verdeeldheid zaaiend onderwerp, waarbij sommige partijen pleiten voor strengere grenscontroles en anderen voor een meer gecoördineerd Europees asielbeleid. Of je nu rechts of links bent, dit onderwerp zal zeker vaker voorbij komen in het programma en in de algemene discussie tussen de stemmers en de betrokken partijen.
Tot slot is ook de democratie en rechtsstaat van belang voor de partijen. De rechtsstaat en democratische waarden zijn cruciaal, vooral gezien de spanningen met sommige lidstaten over naleving van EU-normen. Gedacht kan worden aan de persvrijheid. Tevens is AI een mogelijke bedreiging voor de rechtsstaat en democratie, aangezien deepfakes bijna moeiteloos gemaakt kunnen worden van politici en deze foto’s steeds moeilijker worden om te onderscheiden van de realiteit.
Wat te verwachten?
Het resultaat van de verkiezingen zal bepalen hoe de EU om zal gaan met bovenstaande kwesties. Een verschuiving naar rechts zou kunnen leiden tot een strenger migratiebeleid en minder EU-interventie, terwijl een sterke prestatie van de Groenen en linkse partijen zou kunnen resulteren in verdergaande klimaatmaatregelen en sociaal beleid.
De Europese verkiezingen van 2024 beloven mijns inziens spannend en beslissend te worden voor de toekomst van Europa. Het is een kans voor Europese burgers om hun visie op de toekomst van de EU te delen en invloed uit te oefenen op de richting die de Unie zal nemen. Inmiddels is het tijd om jezelf deze vraag te stellen: In welke richting wil jij dat de EU gaat en welke partij past het beste bij jouw eigen visie voor de EU?
Bronnen:
Europese verkiezingen 2024: alles wat je moet weten (europa.eu)
Nog een maand tot de Europese Parlementsverkiezingen: waar stem je eigenlijk voor? (nos.nl)
https://tpo.nl/2024/01/11/rechts-europa-maakt-zich-op-voor-europese-verkiezingen/