Zes mass shootings. Eén dag. Drieëntwintig gewonden. Acht doden. Dat was een korte samenvatting van de statistieken inzake wapengeweld in de VS van 12 juni jl. Vorig jaar alleen al werden er ruim 19 miljoen nieuwe vuurwapens gekocht in de VS, in 2019 stierven er gemiddeld elke dag 40 mensen door vuurwapengeweld en afgelopen maand heeft de wereld mogen zien hoe de derde meest dodelijke schietpartij op een Amerikaanse school, in Uvalde, Texas, zich voltrok. De discussie omtrent de wapenwetgeving in de VS is weer een hot topic. Hoe nu verder?
Wanneer Europeanen denken aan Amerika, denken zij vaak aan hotdogs, grote billboards, Hollywood en wapens. “Iedereen kan toch gewoon een wapen kopen in Amerika?’’, zou je menig Europeaan weleens hebben kunnen horen zeggen. Niets is minder waar. Zó simpel is dat niet. Wapenwetgeving in de Verenigde Staten verschilt per staat. In de staat New York is het bijvoorbeeld moeilijker om aan een wapen te komen dan in Texas. Kort gezegd is de wapenwetgeving in de Verenigde Staten op de volgende manier geregeld.
A right to keep and bear arms
Amerikanen ontlenen, net zoals wij, veel grondrechten aan hun Grondwet. In Amendement #2 van de Amerikaanse Grondwet is opgenomen dat de overheid het recht van haar burgers op het dragen van wapens niet mag schenden. Kortom, Amerikanen mogen dus wettelijk gezien wapens kopen en dragen. Staten hebben echter veel vrijheid met betrekking tot het invullen van hun wapenwetgeving. In Texas is er op staatsniveau veel minder strenge wetgeving met betrekking tot het kopen en dragen van wapens dan bijvoorbeeld in Californië of New York.
Tegenstanders aanscherping wapenwetten
Om de Second Amendment van de Amerikaanse Grondwet (en eigenlijk de Grondwet in zijn geheel) te begrijpen, is het goed om de geschiedenis van het ontstaan van de Verenigde Staten te kennen. Het ontstaan van Amerika is niet zonder slag of stoot gegaan en dit gebeurde ook in een tijd waarin filosofen, zoals John Locke, meer gingen nadenken over de vrijheid van burgers en hoe tirannieke overheden deze soms beperkten. Vanuit dat oogpunt moet de Second Amendment ook gelezen worden, zo bepleiten wapenvoorstanders. Wapens zijn nodig zodat burgers zichzelf kunnen beschermen tegen medeburgers én tegen een tirannieke overheid. Amerikanen hechten veel waarde aan hun vrijheden en grondrechten.
In samenhang met het bovenstaande kan ook worden gesteld dat het (vrij) wapenbezit in Amerika deel is van de cultuur. Al sinds de geboorte van het land bestaat dit recht al. Het is onredelijk en juridisch niet correct om strengere wapenwetten in te voeren, aldus wapenfanaten in Amerika.
Bovendien oefent de National Rifle Association (NRA) (een lobbyorganisatie pro-wapenbezit) enorm veel druk uit op de Amerikaanse politiek; zowel op federaal als statelijk niveau. Als al die wapenhandelaren nu geen wapens meer mogen verkopen, kunnen zij geen geld meer verdienen. Dat zal ook een aanzienlijke impact op de economie hebben, betoogt de NRA.
Voorstanders aanscherping wapenwetten
Voorstanders van de aanscherping van wapenwetten in Amerika hebben natuurlijk een heel andere visie op het bovenstaande dan de NRA en wapenfanaten. Voorstanders van aanscherpingen betogen namelijk dat hoe meer wapens er te verkrijgen zijn, hoe hoger de kans op criminaliteit en dus op massaschietpartijen. Hiermee duiden zij dan ook op de tientallen massaschietpartijen op Amerikaanse scholen, waarbij de laatste in Uvalde, Texas was. Hier overleden 21 mensen en raakten ruim 40 mensen gewond.
Daarnaast begrijpen voorstanders dat wapens deel zijn van de Amerikaanse cultuur en geschiedenis. Wapens hoeven ook niet compleet te verdwijnen maar kunnen voortaan een plek krijgen in musea en dergelijke tentoonstellingen.
Er zijn ook voorstanders die betogen dat er geen totaalverbod moet komen, maar dat er in ieder geval strengere background checks moeten komen op kopers van wapens. De ervaring leert dat de meeste school shooters bijvoorbeeld al langere tijd psychische problemen hadden. Met strengere background checks had een dergelijke tragedie mogelijk voorkomen kunnen worden.
Wat denk jij?
De meeste Europeanen vinden het absurd dat in de Verenigde Staten men zo makkelijk aan een wapen komt. Tegelijkertijd lijken zij niet te begrijpen dat dit wapenrecht zó diep in de Amerikaanse cultuur geworteld is. Als je een kind stelselmatig een snoepje geeft en dat na verloop van tijd niet meer doet omdat het eigenlijk ongezond is voor het kind, dan zal hij of zij mogelijk ook tegenstribbelen. Amerikanen (in generale zin) zijn dol op hun wapens. In programma’s zoals Family Guns op National Geographic tonen zij hun collectie maar al te graag. Men zou denken dat het houden van wapens in principe mogelijk moet zijn als de houder zijn psychische gesteldheid wel op orde is. Maar in hoeverre kun je dit redelijk beoordelen? Bovendien is het zo dat als er meer wapens in omloop zijn, het in het algemeen niet lastig is om aan een wapen te komen. Je hoeft er niet één te kopen als je tante, broertje of zusje wapens hebben. Wat is dan de functie van de background check? Dat dit een lastige en kennelijk een eeuwigdurende discussie is; dat staat buiten kijf. Feit is wel dat de federale regering op 12 juni jl. een beperkte aanscherping van de wapenwetgeving heeft toegezegd. Zo worden bijvoorbeeld red flag laws geïntroduceerd. Dit zijn wetten die het simpeler maken om wapens af te pakken van verwarde mensen. Is dit dan toch nog het begin van een trend waarbij het wapenbezit in Amerika beperkt zal worden?