Stel je voor: een van de grootste leiders van de wereld zit middenin een oorlog waarbij men weet dat er veel onrechtmatige dingen plaatsvinden. Een hele lange tijd zijn er geen drastische sancties opgelegd tegen deze wereldleider. Maar uiteindelijk gebeurt dit dan; de deportatie van kinderen vanuit Oekraïne naar Rusland zorgt voor het uitroepen van een arrestatiebevel vanuit het Internationaal Strafhof.
Dit gebeurde bij Vladimir Poetin op 17 maart 2023. Onderzoekers naar de oorlogsmisdaden van Poetin hebben bevestigd dat minstens 6000 kinderen zijn vervoerd vanuit Oekraïne naar Rusland. Het Statuut van Rome, opgesteld door het Internationaal Strafhof, stelt in artikel 8 lid 2 sub a en b vast dat “het onrechtmatig transporteren en overdragen van de populatie een oorlogsmisdaad is”, een zogeheten ‘war crime’. Poetin zou vanaf 24 februari 2022 bezig zijn geweest met het deporteren en transporteren van kinderen.
Echter, dit zal niet betekenen dat Poetin direct gearresteerd wordt na het uitroepen van een arrestatiebevel. Moskou heeft namelijk gezegd dat Poetin niet aansprakelijk is voor de in het arrestatiebevel genoemde aanklagingen en heeft alles ontkend.
Bovendien is de kans heel klein dat er daadwerkelijk een rechtszaak zal plaatsvinden. Een proces bij het Internationaal Strafhof eist namelijk dat de verdachte fysiek in de zaal aanwezig is. Dit is natuurlijk moeilijk als Poetin in Rusland verblijft, aangezien de personen met macht in Rusland achter Poetin staan en niet zullen meewerken aan de plicht tot verschijnen tijdens de rechtszaak.
Het positieve aspect van het arrestatiebevel is de politieke en juridische druk die landen tegenover Poetin kunnen en zullen uitvoeren. Zo heeft Hongarije al aangegeven niet mee te werken aan het arrestatiebevel. Desalniettemin, doordat er een arrestatiebevel is uitgeroepen tegen een grootmacht, wordt aan de andere landen duidelijk gemaakt dat oorlogsmisdaden ten alle tijden niet worden goedgekeurd, ook niet door de hoogste rechtspraak.
Als Poetin ervoor kiest om te verblijven in landen waar het arrestatiebevel niet wordt erkend, is er alsnog een duidelijk beeld gecreëerd over de grootmacht Rusland/Poetin. De media, het publiek en landen zullen het arrestatiebevel zien als een bevestiging vanuit de hoogste rechtspraak tegen de keuzes die Poetin heeft doorgedrukt. Mocht Poetin verblijven in landen die het Internationaal Strafhof wel erkennen, kunnen zij ervoor kiezen om over te gaan tot politieke en economische sancties, wat grote gevolgen zal hebben voor Rusland. Dit is misschien niet het eerste doel van een arrestatiebevel, maar het is een stap in de goede richting.
De afdeling van het Internationaal Strafhof die verantwoordelijk is voor dit bevel heeft van tevoren duidelijk vermeld dat ze de inhoud van het bevel niet volledig zullen delen, omdat de getuigen anoniem willen blijven en het de zaak kan beïnvloeden. De oorlog is overigens nog steeds niet voorbij, wat ervoor zorgt dat de media en het publiek erg betrokken zijn. Deze betrokkenheid kan ertoe leiden dat Rusland een andere kijk op de oorlog krijgt en wellicht vermindert in haar oorlogsmisdaden. Dit kan ervoor zorgen dat het arrestatiebevel minder geloofwaardig kan overkomen naar landen, omdat de negativiteit rondom Poetin zal verminderen zodra de oorlog minder intens is dan voorheen. Om dit keerpunt te voorkomen is er dus besloten het bevel zo geheim mogelijk te houden.
Al met al, een arrestatiebevel vanuit het Internationaal Strafhof tegen Vladimir Poetin is groot nieuws voor de wereldpolitiek. Het lijkt er nu op dat Poetin in Rusland zal blijven en dat er dus slechts indirecte sancties kunnen worden opgelegd tegen hem. Of Poetin ooit echt gearresteerd zal worden, is nog maar de vraag.
Bronnen