Het ligt er enkel aan door welke bril je het bekijkt
Dubai, wie kent deze stad niet? Met zijn enorme wolkenkrabbers, toeristische bezienswaardigheden en shoppingscentra waar elke kledingliefhebber ooit een keer geweest moet zijn, lijkt deze stad te vergelijken met elke andere westerse hoofdstad. Voor mijn werk heb ik afgelopen jaar zes maanden in deze interessante stad mogen wonen en zag alles de eerste drie maanden als een werkelijk paradijs. Op het gebied van rechten bleek toch dat alles net even anders in elkaar steekt en, om te voorkomen dat je onbewust een wet of gewoonteregel overtreedt, wordt het je zeker aangeraden om je in te lezen voordat je deze stad bezoekt.
De status van de sjeiks
Wie het rechtssysteem van Dubai vergelijkt met het westerse recht, ziet maar weinig overeenkomsten. In dit emiraat is het islamitische recht namelijk van grote invloed. Dubai is een van de zeven emiraten van de Verenigde Arabische Emiraten, waarvan Abu Dhabi de hoofdstad is. De Verenigde Arabische Emiraten vormen een federale staat en vanaf het jaar 1971 zijn de VAE pas onafhankelijk geworden van Groot-Brittannië. Elk emiraat heeft een monarch, oftewel een sjeik, en deze zeven heersers vormen gezamenlijk de Federale Opperste Raad, oftewel de Hoge Raad. Uit hun midden worden de president, tegenwoordig de heerser van het grootste emiraat Abu Dhabi, en de premier, de heerser van Dubai, gekozen. De president is het staatshoofd en de premier staat aan het hoofd van de regering. Het parlement bestaat uit één kamer met 40 leden, waarvan de helft van de leden is aangewezen door de Hoge Raad en de andere helft sinds 2006 wordt gekozen door de mannelijke inwoners. Dit is dan ook de enige vorm van democratie die er heerst.
Het rechtssysteem
De emiraten zijn islamitische landen waar het recht niet gebaseerd is op een wetboek, maar waar het recht meerdere rechtsbronnen heeft. Het rechtssysteem van de VAE is erg complex aangezien de Sharia en de normale wetten door elkaar gebruikt worden. Om te beginnen werd bij de onafhankelijkheid van de VAE in 1971 een Grondwet opgesteld. Deze geeft de basisregels aan over hoe de federatie is ingericht en hoe de organisatie moet plaatsvinden. Zoals we allemaal weten is deze federatie, en in het bijzonder Dubai, tegenwoordig niet meer te vergelijken met het Dubai van 1971. Het betreft dus een Grondwet die enkel de basis weergeeft. Verder wordt het recht ingevuld met Shariawetgeving. Kort gezegd is dit het recht van de islam. Het bevat twee hoofdprincipes en dat zijn de Koran, het heilige boek van de islam, en de Sunnah, de uitspraken en handelingen van de profeet Mohammed . Probeer de Koran te lezen en te begrijpen als een niet-moslim, maar dat kan een hele opgave zijn. Deze wetgeving is dan ook lastig om te kennen. Hiervoor wordt veel afgeleid van de islamitische jurisprudentie van de Sharia, ook wel de Figh genoemd.
Hoe moeten wij dit kennen?
Naast dit rechtssysteem hebben de Arabieren een Code of Conduct of Dubai opgesteld. Het emiraat heeft door de enorme toeristische trek veel bezoekende nationaliteiten, maar men moet wel onthouden dat het een moslimstad is. Dit document houdt de normen en waarden in die te allen tijde gerespecteerd moeten worden door iedereen die zich in het land bevindt. Aan het eind van het document worden dan ook de consequenties genoemd wanneer iemand zich hier niet aan houdt.
De uitzonderlijke gevallen
De grote dagelijkse verschillen tussen de Emiraten en Nederland zijn erg interessant.
In Nederland is het drinken van alcohol iets wat algemeen geaccepteerd is. In de VAE ligt dat anders. Het volgen van de Koran zorgt ervoor dat het voor moslims niet is toegestaan om alcohol te drinken. Dit is dus simpelweg omdat Allah dit verboden heeft. In de Koran wordt vermeldt dat wijn je lichaam onrein maakt en dat moet volgens de Koran dus vermeden worden om zo je lichaam en verstand in zijn beste staat te houden. Het interessante is dat met dit woord ‘wijn’ direct alle andere alcoholische dranken verboden worden. Deze zijn impliciet inbegrepen in het begrip.
Ongehuwde stellen zijn in Nederland en omstreken heel normaal. Wil je in een hotel overnachten, dan is dat geen enkel probleem. Er zal nooit gevraagd worden of je verloofd of getrouwd bent. In Dubai is dit niet de bedoeling. Mannen en vrouwen mogen zich niet in een relatie bevinden wanneer zij niet getrouwd zijn. Doe je dit toch, dan hangt je minimaal een jaar gevangenisstraf boven je hoofd. Op straat mag je dan dus ook niet laten merken dat je als Europeanen samen bent. Zo werd er in 2010 een zaak aangespannen voor twee Britten, Charlotte Adams and Ayman Najafi, die elkaar een kus gaven in het openbaar. Zij gingen één maand de gevangenis in omdat zij openbare affectie hadden getoond. Hun advocaat kon hun niet redden van deze straf niet voorkomen, aangezien de regels duidelijk staan beschreven in de Code of Conduct of Dubai, opgesteld door de regering van Dubai.
Laten we het realistisch bekijken
Dit vond plaats in 2010. Na afgelopen jaar deze zes maanden in Dubai te hebben geleefd en veel lokale bewoners te hebben gesproken, werd vooral duidelijk dat de oudere generatie zich heel streng aan het geloof wil houden. Het moet voor iedereen duidelijk zijn dat bovenstaande hier niet kan. De jongere generatie is een stuk milder. Eén van hen vertelde me:
“We richten ons nu veel op toerisme, de olie raakt
toch een keer op. Toeristen moeten ons respecteren
en wij hen.”
Het is lang niet meer zo streng als dat het geweest is en Dubai is zeker een van de mildste landen uit de Golf. Als ze willen hebben ze er volgens hun rechtssysteem alle recht op om stellen uit hun hotelkamer te plukken en in de cel te zetten: geen rechter die ze tegen kan houden. Maar deze gevallen zien ze natuurlijk door de vingers.
Houdt dit dan in dat de Arabieren zo aan het verwesteren zijn door hun drang naar geld dat ze verdienen aan toerisme, dat hun zeer strenge geloof van de islam steeds milder wordt? Die vraag werd door de locals niet beantwoordt en in het midden gelaten.
Door: Manouk Steijn