Het nieuwe normaal
Het nieuwe normaal: leven in een wereld waar het coronavirus domineert en waar de discussie over het wel of niet nemen van de coronaprik verhardt. De visie van de overheid is in elk geval duidelijk: laat u vaccineren. ‘Als iedereen zich laat vaccineren, kan het coronavirus zich niet meer verspreiden. Een vaccinatie beschermt niet alleen u zelf, maar ook de mensen om u heen,’ aldus de website van de Rijksoverheid.
Indien je volledig bent gevaccineerd tegen het coronavirus ontvang je een vaccinatiebewijs, die omgezet wordt naar een geldige QR-code in de CoronaCheck-app. Met deze QR-code is het mogelijk om te reizen binnen de Europese Unie en toegang tot horeca, evenementen en andere activiteiten te krijgen. Toch kun je dit ook bereiken zonder gevaccineerd te zijn. Wanneer men beschikt over een negatief testbewijs of een herstelbewijs, is het ook mogelijk om de geldige QR-code te bemachtigen.
Met de komst van de zeer besmettelijke deltavariant van het coronavirus, speelt er een nieuw vraagstuk: mogen ondernemers mensen zonder vaccinatiebewijs weigeren om het virus buiten de deur te houden? Oftewel: een negatief testbewijs of een herstelbewijs is niet langer voldoende voor reizen en toegang tot horeca, evenementen en andere activiteiten. Hierbij rijst direct de vraag: is dit niet een vorm van discriminatie?
Het advies van de Gezondheidsraad
De Gezondheidsraad heeft in het kader hiervan een advies uitgebracht, genaamd: ‘Ethische en juridische afwegingen COVID-19-vaccinatie’. In dit advies wordt de vraag beantwoord in hoeverre de overheid mag of moet voorkomen dat private partijen, denk hierbij aan werkgevers, zorginstellingen, scholen of sociale gelegenheden, een vaccinatiebewijs vragen voor toegang tot een bepaalde plaats of voorziening. Uit het advies blijkt dat het een vrijheid is van private partijen om een vaccinatiebewijs te eisen voor toegang tot diensten en voorzieningen. Wel is dit enkel toegestaan onder enkele voorwaarden en hangt de vraag of dit gerechtvaardigd is af van de setting. ‘Voor de inzet van vaccinatiebewijzen door private partijen geldt dat zo’n maatregel niet in strijd mag zijn met het discriminatieverbod, de Algemene wet gelijke behandeling (AWGB) en de privacywetgeving. Private partijen moeten een belangenafweging maken en kunnen aantonen dat het vaccinatiebewijs een gerechtvaardigd doel dient, noodzakelijk is om dat doel te bereiken en voldoet aan de eisen van subsidiariteit en proportionaliteit. Voor deze afweging heeft de commissie een kader opgesteld.’ Aangezien de overheid, onder andere, tot doel heeft de grondrechten van burgers te beschermen, is haar ook de taak opgedragen om toezicht te houden op de gerechtvaardigde inzet van de vaccinatiebewijzen door private partijen.
De discussie
Een advies als deze roept natuurlijk tegengeluiden op en juristen kunnen het over de hamvraag ook niet eens worden: is het discriminatie om een vaccinatiebewijs te eisen? Enerzijds kun je redeneren dat er geen vaccinatieplicht is in Nederland. Dit resulteert in de situatie dat je geen vaccinatiebewijs mag vragen aan mensen waarbij vaccineren tegen hun principes in gaat. Het is noodzakelijk om dan ook naar een alternatief te vragen, zoals een herstelbewijs of negatief testbewijs. Bovendien is volgens de Grondwet het menselijk lichaam onaantastbaar en mag eenieder zelf bepalen wat er met zijn of haar lichaam gebeurt. Tegenhanger van dit argument is dat dit recht niet absoluut is. In het belang van de volksgezondheid zijn inbreuken op dit grondrecht toch toegestaan. Daarnaast kun je, volgens hoogleraar Burgerlijk Recht van de Universiteit Leiden en oud-voorzitter van de Commissie Gelijke Behandeling Alex Geert Castermans, stellen dat er pas sprake is van discriminatie, als mensen het vaccin niet kunnen nemen vanwege ziekte. ‘Als je wordt buitengesloten omdat je simpelweg geen vaccin wilt, is dat geen discriminatie.’
Het lastige aan dit vraagstuk is dat er nog geen officiële juridische uitspraken zijn te doen. Er ontbreekt simpelweg nog jurisprudentie over deze discussie. Het wordt dus afwachten op uitspraken van de rechters. Wel openbaarde Minister van Volksgezondheid, Hugo de Jonge, dat er geen indirecte of directe vaccinatieplicht komt. ‘Mensen moeten zich nooit gedwongen voelen om te bewijzen dat ze gevaccineerd zijn.’
Bronnen
Vaccinatiebewijs als coronabewijs | Coronavirus COVID-19 | Rijksoverheid.nl
Waarom zou ik kiezen voor vaccinatie tegen corona? En is vaccinatie verplicht? | Rijksoverheid.nl
Waarvoor heb ik straks een vaccinatiebewijs nodig? | RTL Nieuws
Vragen naar vaccinatiebewijs een juridische jungle – BNR nieuwsradio – Pot Jonker Advocaten
Ethische en juridische afwegingen COVID-19-vaccinatie | Advies | Gezondheidsraad
Kan je het coronavirus nog doorgeven als je gevaccineerd bent? · Gezondheid en wetenschap
Een coronavaccinatie eisen om je cliëntèle te beschermen, is dat geen discriminatie? | De Volkskrant
Beste lezers,
Mijn naam is Merel van Vuuren. Ik ben 20 jaar oud en woonachtig in Amsterdam. Momenteel zit ik in mijn derde jaar van de studie Notarieel Recht aan de Vrije Universiteit. Dit jaar volg ik niet actief vakken, maar mag ik mijzelf met trots Bestuurslid Media der Juridische Faculteitsvereniging QBDBD noemen. Het Bestuurslid Media houdt zich bezig met de promotie van de vereniging. Zij beheert de website en alle socialemediakanalen. Tevens is zij de hoofdredactrice van het verenigingsblad Incretus; het online verenigingsblad van QBDBD. In het jaar 2020-2021 heeft de Incretuswebsite on-hold gestaan, omdat er geen officieel Bestuurslid Media was aangesteld. Dit jaar ga ik dit weer met veel plezier oppakken en hoop ik samen met mijn redactie garant te staan voor juridisch inhoudelijke artikelen.
Zelf ben ik al een tijd actief binnen QBDBD. In mijn eerste jaar als rechtenstudent heb ik met veel plezier deel uit mogen maken van de Activiteitencommissie. Deze commissie heeft als taak om gedurende het collegejaar juridisch interessante activiteiten en een korte reis binnen Europa te organiseren. Wij hebben, bijvoorbeeld een bezoek naar de Hoge Raad en een pleitworkshop bij het advocatenkantoor Bureau Brandeis georganiseerd. Daarnaast hadden wij een reis klaar staan voor dertig leden naar het prachtige Ljubljana in Slovenië, waarbij we ook juridische activiteiten zouden ondernemen. Helaas mocht deze reis geen doorgang vinden, omdat COVID-19 destijds uitbrak.
Na mijn eerste jaar wilde ik graag mijn actief lidmaatschap verlengen binnen QBDBD. Opnieuw kwam ik in een reiscommissie terecht, waarbij ik samen met mijn commissie een reis naar Tel Aviv in Israël heb georganiseerd. Wederom kon deze reis niet plaatsvinden door het virus. In plaats daarvan hebben we enkele activiteiten georganiseerd in het teken van de cultuurrijke stad. De Israëlische vrouwenrechtenorganisatie Ruach Nashit, die zich hard maken voor de economische onafhankelijkheid van vrouwen, hebben een lezing verzorgd voor onze leden via het online platform Zoom. Daarnaast heeft de commissie een city-walk tour uitgestippeld door Amsterdam, waarbij we met de deelnemers langs allerlei Israëlische eettentjes en historische plekken zijn gewandeld.
Na twee jaar actief lidmaatschap binnen de vereniging, wilde ik mij graag verder inzetten. Dit is de reden dat ik heb gesolliciteerd voor het 130e bestuur en uiteindelijk de functie als Bestuurslid Media mocht bekleden. Binnen mijn functie begeleid ik drie commissies: de Almanakcommissie, de Activiteitencommissie en de Incretusredactie.
Dit jaar bestaat de Incretusredactie uit zes enthousiaste leden. Samen met deze redactie hoop ik garant te kunnen staan voor juridisch inhoudelijke en studie-gerelateerde artikelen. Wij zullen de actualiteiten volgen en hierop inspelen. Daarnaast zal dit jaar de Incretus podcast in het leven worden geroepen. In deze podcast kun je bijvoorbeeld interviews met professoren van de rechtenfaculteit, alumni, studieadviseurs en advocaten van kantoren verwachten.
Het verenigingsblad dient als doel het bijdragen aan de ontwikkeling van onze leden. Middels onze artikelen trachten wij de lezers aan het denken te zetten. Blijf vooral op de hoogte van onze uploads door de website en de Facebookpagina in de gaten te houden.
Ik wens u veel leesplezier toe!
Merel van Vuuren
Hoofdredactrice Incretus en Bestuurslid Media 2021-2022